Erasmus+ program u okviru akcije Međunarodna kreditna mobilnost omogućava stipendiran boravak i studiranje na nekoj od ustanova visokog obrazovanja iz programskih zemalja u okviru studentske razmjene na svim nivoima studija (osnovne, master, doktorske) ili boravak nastavnog ili administrativnog osoblja zaposlenog na ustanovi visokog obrazovanja u Crnoj Gori. Za studente to praktično znači boravak u trajanju od jednog ili dva semestra, u okviru kojeg se slušaju predavanja i polažu ispiti koji će biti priznati po povratku na matičnu ustanovu u Crnoj Gori. Za nastavno i administrativno osoblje boravci su kraći (od pet dana do dva mjeseca), a njihova svrha je učestvovanje u nastavi, realizacija predavačkih aktivnosti ili profesionalno usavršavanje.

Od 2018. godine, Evropska komisija omogućava program obavljanja stručne prakse u EU zemljama za studente osnovnih, magistarskih, kao i doktorskih studija iz Erasmus+ partnerskih zemalja širom svijeta. Prve mobilnosti u svrhu prakse bi trebalo da započnu tokom jeseni 2018. godine.

Koliko traje period mobilnosti u okviru Erasmus+ kreditne mobilnosti?

Za studente, ova mobilnost podrazumijeva boravak i studiranje u trajanju od jednog ili dva semestra, u okviru kojeg se slušaju predavanja i polažu ispiti koji će biti priznati po povratku na matičnu ustanovu u Crnoj Gori.

Za nastavno i administrativno osoblje boravci su kraći (od pet dana do dva mjeseca), a njihova svrha je učestvovanje u nastavi, realizacija predavačkih aktivnosti ili profesionalno usavršavanje.

Ove stipendije podrazumijevaju automatski pokrivene sve troškove školarine, obezbjeđuju iznose za plaćanje putnih troškova, a često podrazumijevaju i pokriveno zdravsteno osiguranje. Stipendija takođe podrazumijeva i iznos koji je namijenjen za pokrivanje troškova života.

Obavljanje stručne prakse

Stručna praksa se može obaviti u vremenskom periodu od 2 mjeseca do 12 mjeseci.

Praksa se može kombinovati sa periodom studiranja, a u tom slučaju, ukupna dužina trajanja perioda mobilnosti obuhvata period od 3 mjeseca (odnosno jedan semestar) do 12 mjeseci. Obavljanje prakse može obuhvatati puno ili skraćeno vrijeme.

Praksa se može obavljati bilo kojoj javnoj ili privatnoj organizaciji koja je aktivna na tržištu rada ili u oblasti obrazovanja, osposobljavanja i mladih, kao što su:

• javno ili privatno, malo, srednje ili veliko preduzeće (uključujući socijalna preduzeća);
• javno tijelo na lokalnom, regionalnom ili nacionalnom nivou;
• socijalni partner ili drugi predstavnik poslovnog sektora, uključujući privrednu komoru, stručna udruženja i sindikate;
• Istraživački institut
• Fondacije
• škola / institut / obrazovni centar (na bilo kojem nivou, od predškolskog do srednjeg i visokog obrazovanja, uključujući stručno obrazovanje i obrazovanje odraslih)
• neprofitna organizacija, udruženje, nevladina organizacija
• tijelo koje pruža usluge profesionalnog usmjeravanja, usluge stručnog savjetovanja ili informisanja
• ustanova visokog obrazovanja iz zemlje koja učestvuje u programu i koja je nosilac Erasmus+ Povelje za visoko obrazovanje

Studenti koji obavlja praksu moraju biti registrovani na ustanovi visokog obrazovanja koja učestvuje u ovom projektu, bilo da se radi o ustanovi koja je nosilac Erasmus+ Povelje za visoko obrazovanje u programskoj zemlji, ili partnerskoj ustanovi sa sjedištem u partnerskoj zemlji. Tokom perioda obavljanja prakse, studentu se dodjeljuje grant koji pokriva putne troškove, kao i troškove života.

Studenti koji obavljaju praksu, kao i organizacije koje učestvuju su u obavezi da potpišu Ugovor o učenju, koji sadrži detaljne informacije u vezi sa programom obavljanja prakse i u kojem su navedena prava i obaveze svih učesnika u ovom projektu. Za razliku od modela koji se primjenjuje za mobilnost u okviru EU, u ovom programu ne mogu učestvovati studenti koji su nedavno diplomirali.

Ovaj model omogućava i finansiranje mobilnosti osoblja sa institucija koje nijesu institucije visokog obrazovanja u svrhu podučavanja na nekoj od institucija visokog obrazovanja, a takodje omogućava i obučavanje nastavnog osoblja sa institucija visokog obrazovanja na nekoj od institucija koje nijesu ustanove visokog obrazovanja.

Iznosi stipendija za studente za mobilnost u svrhu studija i/ili prakse

Stipendije za pokrivanje troškova života studenti dobijaju na mjesečnom nivou, a iznosi zavise od zemlje u kojoj se mobilnost realizuje i dati su u sljedećoj tabeli:

Iznosi stipendija za nastavno i administrativno osoblje

Za nastavno i administrativno osoblje iznosi su predviđeni na dnevnom nivou i takođe variraju zavisno od zemlje u kojoj se realizuje mobilnost. Dnevni iznosi dati u tabeli se u cjelini isplaćuju za boravke do 15 dana, a ako boravak traje duže, od 15. pa do 60. dana, koliki je maksimum boravka, predviđen je dnevni iznos od 70% iznosa datog u tabeli koja slijedi:

Podrška za putne troškove učesnika

Iznosi predviđeni za pokrivanje putnih troškova (i za studente i za nastavno i administrativno osoblje) takođe su unaprijed određeni i variraju zavisno od rastojanja od mjesta boravka do mjesta gde će se mobilnost realizovati. Rastojanje se računa isključivo prema kalkulatoru razdaljine koji koristi Evropska komisija, i to posmatrajući razdaljinu u jednom smjeru, a odgovarajući iznos dat u tabeli predviđen je za pokrivanje troškova povratne karte:

Uslovi za prijavu

Neophodno je da kandidat bude upisan na ustanovi visokog obrazovanja koja ima potpisan sporazum sa ustanovom visokog obrazovanja iz Erasmus+ programske zemlje na kojoj će se mobilnost realizovati. Uz to, neophodno je da je student završio prvu godinu osnovnih studija prije prijavljivanja. Svi ostali uslovi definišu se samim konkursom koji objavljuju ustanove visokog obrazovanja i putem kojeg se studenti prijavljuju za mobilnost.

Na kojim ustanovama visokog obrazovanja se može realizovati Erasmus+ mobilnost?

Mobilnost u okviru Erasmus+ programa realizuje se isključivo na onim ustanovama visokog obrazovanja sa kojima matična ustanova visokog obrazovanja studenta u Crnoj Gori ima potpisan Erasmus+ ugovor. Spisak ovih institucija najbolje je provjeriti sa osobom zaduženom za međunarodnu saradnju matičnog fakulteta studenta ili u Kancelariji za međunarodnu saradnju matičnog univerziteta.

Način prijave

Prijave za Erasmus+ mobilnosti vrše se putem javnih konkursa koje raspisuju ustanove visokog obrazovanja  u Crnoj Gori i koji bi trebalo da budu dostupni na sajtovima tih ustanova. U konkursu se uvijek definišu uslovi za ponuđenu mobilnost. Na prvom mjestu je uvijek istaknuto kome je namijenjen konkurs (studentima ili osoblju ili i jednima i drugima) i za koji nivo (godinu) studija su razmjene predviđene, a zatim se definišu trajanje perioda mobilnosti, potrebna dokumentacija, rok za prijavu, kriterijumi za odabir kandidata i sl.

Studenti koji su zainteresovani za obavljanje prakse u okviru programa Erasmus+ od 2018. godine, mogu da kontaktiraju Kancelariju za medjunarodnu saradnju u okviru Univerziteta odnosno fakulteta, kako bi se informisali o mogućnostima koje im se pružaju. Studenti takođe mogu da pogledaju oglašena mjesta za stručnu praksu na sljedećem linku:  www.erasmusintern.org

Konkursni rokovi

Svaki konkurs za Erasmus+ mobilnost definiše i konkursni rok u kojem je neophodno predati naznačenu dokumentaciju. Očekuje se da se konkursi uglavnom raspisuju jedan semestar ili jednu školsku godinu prije nego što će se mobilnost realizovati, pa je preporučljivo na vrijeme planirati i pratiti informacije na sajtovima ustanova visokog obrazovanja.

Koja su najčešće potrebna dokumenta?

U samom tekstu konkursa za Erasmus+ mobilnosti uvijek je naznačena potrebna dokumentacija. Najčešće tražena dokumenta su:

• CV,
• motivaciono pismo,
• pisma preporuke (naznačen je tačan broj),
• diploma (uvjerenje o diplomiranju),
• transkript ocjena,
• sertifikat o poznavanju jezika izvođenja nastave (najčešće engleski; ipak, za razmjenu na nivou osnovnih studija nerijetko se nastava izvodi na jeziku države u kojoj se univerzitet nalazi, te je potreban sertifikat o poznavanju tog jezika);
• ugovor o učenju (learning agreement) – potpisan od studenta i obje ustanove visokog obrazovanja, u kojem se definišu predmeti koje će student na razmjeni slušati i polagati i koji će mu biti priznati po povratku na matičnu ustanovu u Crnoj Gori;
• plan istraživanja (research plan) – važi za studente doktorskih studija, ukoliko se na mobilnosti ne slušaju predavanja, već realizuje istraživačka aktivnost.

Korisni linkovi

Erasmus+ Homepage: http://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/index_en.htm

FAQs for Higher Education Institutions: http://ec.europa.eu/education/opportunities/international-cooperation/documents/mobility-faqs_en.pdf

FAQs for Students & Staff: http://ec.europa.eu/education/opportunities/higher-education/doc/students-questions-answers_en.pdf

FAQs on the Inter-institutional Agreement: http://ec.europa.eu/education/opportunities/higher-education/doc/iia-faq_en.pdf

Quality Framework: http://ec.europa.eu/education/opportunities/higher-education/quality-framework_en.htm

Erasmus+ documents and templates: http://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/discover/guide/documents-applicants_en.htm

Erasmus+ Programme Guide: http://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/documents/erasmus-plus-programme-guide_en.pdf

Erasmus Charter for Higher Education: http://ec.europa.eu/education/opportunities/higher-education/doc/he-charter_en.pdf

Erasmus+ Student Charter: http://ec.europa.eu/education/opportunities/higher-education/doc/charter_en.pdf

Brochure on Erasmus+ international opportunities: http://bookshop.europa.eu/en/the-erasmus-programme-pbEC0414970/

ECTS User’s Guide: http://ec.europa.eu/education/library/publications/2015/ects-users-guide_en.pdf

Egracons European Grade Conversion System: http://egracons.eu/