IZGRADNJA KAPACITETA U OBLASTI VISOKOG OBRAZOVANJA

Aktivnošću Izgradnje kapaciteta u visokom obrazovanju (CBHE) pruža se podrška projektima međunarodne saradnje koji se zasnivaju na multilateralnim partnerstvima organizacija koje su aktivne u oblasti visokog obrazovanja. U okviru aktivnosti pruža se podrška relevantnosti, kvalitetu, modernizaciji i kapacitet za odgovor sektora visokog obrazovanja u trećim zemljama koje nisu pridružene programu Erasmus+ u kontekstu socioekonomskog oporavka, rasta i blagostanja te reagovanja na nova kretanja, naročito privrednu globalizaciju, ali i nedavni zastoj u ljudskom razvoju, nestabilnosti i sve veće socijalne, privredne i nejednakosti po pitanju životne sredine koje je dodatno pojačala pandemija COVID-19.

Aktivnosti i ishodi projekata CBHE moraju biti usmjereni tako da donose korist kvalifikovanim trećim zemljama koje nisu pridružene programu, njihovim ustanovama visokog obrazovanja i sistemima visokog obrazovanja.

CILJEVI AKTIVNOSTI

U okviru aktivnosti posebno će se:

• poboljšati kvalitet visokog obrazovanja u trećim zemljama koje nisu pridružene programu i povećati njegova relevantnost za tržište rada i društvo
• poboljšati nivoi kompetencija, vještina i mogućnosti za zapošljavanje studenata u trećim zemljama koje nisu pridružene programu razvojem novih i inovativnih obrazovnih programa
• unapređivati inkluzivno obrazovanje, jednakost, ravnopravnost, nediskriminacija i građanske kompetencije u visokom obrazovanju u trećim zemljama koje nisu pridružene programu
• unaprijediti kvalitet nastave, mehanizme ocjenjivanja za osoblje i studente, osiguranje kvaliteta, upravljanje, inkluzija, inovacije, baza znanja, digitalni i preduzetnički kapaciteti te internacionalizacija ustanova visokog obrazovanja u trećim zemljama koje nisu pridružene programu
• povećati kapacitet ustanova visokog obrazovanja, tijela nadležnih za visoko obrazovanje i nadležnih tijela trećih zemalja koje nisu pridružene programu za modernizaciju njihovih sistema visokog obrazovanja, posebno u smislu upravljanja i finansiranja tako da se pruža podrška procesima definisanja, sprovođenja i praćenja reformi
• poboljšati osposobljavanje nastavnika i trajno stručno usavršavanje kako bi se uticalo na dugoročni kvalitet obrazovnog sistema u trećim zemljama koje nisu pridružene programu
• podsticati saradnju među ustanovama, izgradnju kapaciteta i razmjenu dobre prakse
• podsticati saradnju među različitim regijama svijeta zajedničkim inicijativama.

AKTIVNOSTI

Predložene aktivnosti moraju biti direktno povezane s opisanim ciljevima, regionalnim prioritetnim oblastima, svojstvima potprograma (vidjeti u nastavku) i detaljno navedene u opisu projekta koji obuhvata cijeli period sprovođenja.

Projekti koji se sprovode u okviru ove aktivnosti moraju biti usmjereni na jačanje kvalifikovanih trećih zemalja koje nisu pridružene programu, njihovih ustanova visokog obrazovanja i drugih organizacija koje su aktivne u oblasti visokog obrazovanja i sistema te im biti od koristi.

Finansirani projekti moći će da integrišu mnogo različitih aktivnosti saradnje, razmjene, komunikacije i drugih aktivnosti, čiji su primjeri navedeni u opisu tri potprograma dostupnih u okviru ove aktivnosti. Predložene aktivnosti treba da imaju dodatnu vrijednost i imaće direktan uticaj na postizanje rezultata projekta.

GEOGRAFSKI CILJEVI

Programi CBHE mogu se sprovoditi kao:

• nacionalni projekti, tj. uključivati ustanove iz samo jedne kvalifikovane treće zemlje koja nije pridružena programu Erasmus+
• višedržavni (regionalni) projekti unutar jedne kvalifikovane regije
• višedržavni projekti koji uključuju više regija (međuregionalni) i najmanje jednu zemlju iz svake kvalifikovane regije

Za svaku regiju postoji definisani proračun, a dodatne informacije o dostupnim iznosima objavljuju se na portalu Funding & tender opportunities: https://ec.europa.eu/info/funding-tenders/opportunities/portal/screen/home

REGIONALNE PRIORITETNE OBLASTI

Za 1. i 2. potprogram prijedlozi moraju biti u skladu s unaprijed definisanim regionalnim prioritetima koji se objavljuju na portalu Funding & tender opportunities: https://ec.europa.eu/info/funding-tenders/opportunities/portal/screen/home

POTPROGRAMI PROJEKTA

Kako bi se uzele u obzir različite poteškoće u trećim zemljama koje nisu pridružene programu, aktivnost CBHE sastoji se od tri posebna potprograma:

1.potprogram – Podsticanje pristupa saradnji u visokom obrazovanju

Ovaj potprogram je osmišljen tako da se ustanove visokog obrazovanja s manje iskustva i manji učesnici podstaknu na učešće u aktivnosti CBHE kako bi se olakšao pristup novim učesnicima 240. Ta partnerstva treba da budu prvi korak da ustanove visokog obrazovanja i organizacije koje imaju manje operativne kapacitete sa sjedištem u trećim zemljama koje nisu pridružene programu dobiju pristup sredstvima kako bi se došlo do osoba s manjim mogućnostima i povećala ta sredstva. U okviru potprograma finansiraće se mali projekti kako bi se smanjile razlike u internacionalizaciji među visokoobrazovnim ustanovama iz kvalifikovanih trećih zemalja koje nisu pridružene programu, i iz iste zemlje ili regije. U okviru projekata trebalo bi uspostaviti partnerstva za razvoj ideja za saradnju i olakšavanje prenosa znanja i iskustva te primjera dobre prakse podsticanjem pristupa mogućnostima za izgradnju kapaciteta i poboljšanje socijalne inkluzije i pristupa studenata/osoblja s manjim mogućnostima kvalitetnoj ponudi visokog obrazovanja. Ti projekti će naročito biti usmjereni na:

 visokoobrazovne ustanove iz najmanje razvijenih zemalja koje nisu pridružene programu Erasmus+

 visokoobrazovne ustanove sa sjedištem u udaljenim regijama/područjima trećih zemalja koje nisu pridružene programu Erasmus+

 nove učesnike ili visokoobrazovne ustanove i fakultete s manje iskustva iz trećih zemalja koje nisu pridružene programu

 uključivanje studenata i osoblja s manjim mogućnostima

2. potprogram –Partnerstva za transformaciju u visokom obrazovanju

Projektima u okviru tog potprograma nastoje se uzeti u obzir različiti nivoi razvijenosti i savladati izazovi visokoobrazovnih ustanova sa sjedištem u kvalifikovanim trećim zemljama koje nisu pridružene programu. Osim toga, njima se povećava uticaj programa i, prema potrebi, dopunjavaju drugi izvori finansiranja. Uvode se novi pristupi i inicijative u visokom obrazovanju koji se zasnivaju na uzajamnom učenju i prenosu iskustva i primjera dobre prakse koji utiču na ustanove, ali i na društvo u cjelini. Partnerstva za transformaciju u visokom obrazovanju složeni su i inovativni projekti izgradnje kapaciteta koji se zasnivaju na prenosu iskustva, kompetencija i primjera dobre prakse s nizom međusobno povezanih aktivnosti čiji je cilj jačanje kapaciteta ciljanih visokoobrazovnih ustanova za suočavanje s izazovima 21. vijeka kao što su migracije, klimatske promjene, upravljanje i prelazak na digitalnu privredu. Ishodi projekata treba da imaju veliki i dugoročan uticaj na ciljane visokoobrazovne ustanove nakon što se završe i kao takvi pozitivno utiču na društvo u cjelini.

Konkretno, u okviru tih projekata kombinovaće se sledeći elementi koji koriste visokoobrazovnim ustanovama u trećim zemljama koje nisu pridružene programu Erasmus+:

 Inovacije u visokom obrazovanju kako bi se povećala njegova relevantnost za tržište rada i društvo. Očekuje se da će se predloženim projektima riješiti problem neusklađenosti između zahtjeva poslodavaca i ponude visokoobrazovnih ustanova te predložiti potpuna rješenja za poboljšanje mogućnosti zapošljavanja studenata. To se može postići sprovođenjem sveobuhvatnih intervencija kao što su:

• osmišljavanje inovativnih nastavnih planova i programa i uvođenjem inovativnih elemenata u postojeće planove i programe
• sprovođenje inovativnih metoda učenja i držanja nastave (tj. držanja nastave i učenja usmjerenih na učenike/studente i stvarne probleme)
• aktivna saradnja s poslovnim svijetom i istraživačkom zajednicom, organizovanje programa i aktivnosti kontinuiranog obrazovanja i aktivnosti s preduzećima i unutar njih
• izgradnja kapaciteta visokoobrazovnih ustanova u trećim zemljama koje nisu pridružene programu Erasmus+ za djelotvorno povezivanje u oblasti istraživanja, naučnih i tehnoloških inovacija.

 Unapređivanje reforme visokoobrazovnih ustanova kako bi postale pokretači privrednog i socijalnog razvoja u trećim zemljama koje nisu pridružene programu. Trebalo bi da projekti pružaju podršku visokoobrazovnim ustanovama u razvoju i sprovođenju institucionalnih reformi koje će ih učiniti više demokratskim, inkluzivnijim, pravednijim i punopravnim članicama civilnog društva. Institucionalne reforme uključuju nove sisteme i strukture upravljanja, spremnost u kontekstu digitalnih vještina, moderne univerzitetske službe, postupke osiguravanja kvaliteta, alate i metode za profesionalizaciju i profesionalni razvoj akademskog, tehničkog i administrativnog osoblja. Razvoj preduzetničkog načina razmišljanja i poboljšanje kompetencija i vještina unutar ustanova ključni su aspekti za uspjeh tog potprograma. Usvajanje transverzalnih vještina, preduzetničko obrazovanje i praktična primjena preduzetničkih vještina omogućiće visokoobrazovnim ustanovama da svojim znanjem i resursima doprinesu razvoju svojih lokalnih/nacionalnih/regionalnih zajednica.

3. potprogram – Projekti strukturnih reformi

Projektima u okviru tog potprograma pruža se podrška mjerama koje treće zemlje koje nisu pridružene programu Erasmus+ preduzimaju za razvoj usklađenih i održivih sistema visokog obrazovanja kako bi zadovoljile svoje socioekonomske potrebe i ambiciozne ciljeve za stvaranje privrede utemeljene na znanju. Integrisanje i šira primjena uspješnih rezultata, kao i sinergije s trenutnom podrškom ili podrškom iz portfelja u oblasti obuhvaćenoj programima bilateralne podrške isto su tako elementi tog potprograma. Projektima strukturnih reformi zadovoljiće se potrebe kvalifikovanih trećih zemalja koje nisu pridružene programu Erasmus+ za pružanjem podrške održivom sistemskom i strukturnom poboljšanju i inovacijama na nivou sektora visokog obrazovanja. Konkretnije, tim projektima obuhvatiće se nastojanja zemalja da razviju usklađene i održive sisteme visokog obrazovanja kako bi se zadovoljile njihove socioekonomske potrebe, ali i razvila privreda zasnovana na znanju. Budući da će u projektima biti uključena nadležna nacionalna tijela (posebno ministarstava prosvete) iz trećih zemalja koje nisu pridružene programu, visokoobrazovne ustanove, istraživačke institucije i druga relevantna tijela i zainteresovane strane, ti projekti će posebno:

• unapređivati saradnju i uzajamno učenje među javnim tijelima na najvišem institucijskom nivou država članica EU ili zemalja pridruženih programu Erasmus+ i kvalifikovanih trećih zemalja koje nisu pridružene programu Erasmus+ kako bi se podsticalo sistemsko poboljšanje i inovacije u sektoru visokog obrazovanja
• unapređivati inkluzivne sisteme visokog obrazovanja koji studentima iz različitih sredina mogu da pruže odgovarajuće uslove za pristup učenju i uspjeh; stoga bi posebnu pažnju trebalo posvetiti osobama s manjim mogućnostima
• povećati kapacitete visokoobrazovnih ustanova trećih zemalja koje nisu pridružene programu Erasmus+, tijela nadležnih za visoko obrazovanje i nadležnih tijela (posebno ministarstava) njihovim učešćem u definisanju, sprovođenju i praćenju procesa reformi usmjerenih na modernizaciju njihovih sistema visokog obrazovanja, posebno u pogledu upravljanja i finansiranja
• utvrditi sinergije s postojećim inicijativama EU u trećim zemljama koje nisu pridružene programu u oblastima obuhvaćenim programom Erasmus+.

KRITERIJUMI KVALIFIKOVANOSTI

Ko može da podnese prijavu?

Za 1. i 2. potprogram:

Visokoobrazovna ustanova, udruženje ili organizacija visokoobrazovnih ustanova s sjedištem u državi članici, trećoj zemlji pridruženoj programu Erasmus+ ili u kvalifikovanoj trećoj zemlji koja nije pridružena programu Erasmus+.

Dodatno za 3. potprogram:

Zakonski priznate nacionalne ili međunarodne organizacije rektora, nastavnika ili studenata s sjedištem u državi članici EU ili trećoj zemlji pridruženoj programu Erasmus+ ili u kvalifikovanoj trećoj zemlji koja nije pridružena programu Erasmus+.

Broj i profil organizacija učesnica

Nacionalni projekti koji se odnose na samo jednu treću zemlju koja nije pridružena programu Erasmus+

Učešće zemalja

U projekat moraju biti uključene jedna kvalifikovana treća zemlja koja nije pridružena programu i najmanje dvije države članice EU ili zemlje pridružene programu.

Učešće visokoobrazovnih ustanova

U projektima u ulozi punopravnog partnera mora učestvovati najmanje sledeći broj visokoobrazovnih ustanova:

• najmanje jedna visokoobrazovna ustanova iz svake države članice EU ili treće zemlje pridružene programu koje su učesnice
• najmanje dvije visokoobrazovne ustanove iz treće zemlje učesnice koja nije pridružena programu.

Dodatni uslovi (samo za 3. potprogram)

• U projektima kao punopravni partner mora učestvovati i nadležno nacionalno tijelo (npr. ministarstvo) nadležno za visoko obrazovanje kvalifikovane treće zemlje koja nije pridružena programu koja je obuhvaćena projektom.

Višedržavni projekti koji se odnose na najmanje dvije treće zemlje koje nisu pridružene programu Erasmus+

Učešće zemalja

U projekat moraju biti uključene najmanje dvije kvalifikovane treće zemlje koje nisu pridružene programu i najmanje dvije države članice EU ili zemlje pridružene programu. Treće zemlje koje nisu pridružene programu mogu biti iz iste regije (regionalni projekti) ili iz različitih regija (međuregionalni projekti) obuhvaćenih aktivnošću.

Učešće visokoobrazovnih ustanova

U projektima u ulozi punopravnog partnera mora učestvovati najmanje sledeći broj visokoobrazovnih ustanova:

• najmanje jedna visokoobrazovna ustanova iz svake države članice ili treće zemlje pridružene programu Erasmus+
• najmanje dvije visokoobrazovne ustanove iz svake treće zemlje učesnice koja nije pridružena programu Erasmus+.

Dodatni uslovi (samo za 3. potprogram)

• U projektima kao punopravni partner mora učestvovati i nadležno nacionalno tijelo (npr. ministarstvo) nadležno za visoko obrazovanje kvalifikovane treće zemlje koja nije pridružena programu koja je obuhvaćena projektom.

Posebni kriterijumi koji se primjenjuju na sve projekte CBHE:

Broj visokoobrazovnih ustanova iz država članica EU ili zemalja pridruženih programu Erasmus+ ne smije biti veći od broja visokoobrazovnih ustanova iz trećih zemalja koje nisu pridružene programu.

Izuzetak: zahtjevi koji uključuju samo jednu visokoobrazovnu ustanovu iz zemalja koje nisu pridružene programu prihvatiće se ako u toj zemlji ima manje od pet visokoobrazovnih ustanova ili ako jedna ustanova obuhvata više od 50 % ukupne studentske populacije te zemlje.

Dodatni posebni kriterijumi koji se primjenjuju:

• Projekti u kojima učestvuju partneri iz regije 1[1] (u okviru 1. i 2. potprograma) moraju uključivati najmanje dvije treće zemlje koje nisu pridružene programu Erasmus+ iz te regije

Trajanje projekta

Trajanje se mora odabrati u fazi prijavljivanja, u zavisnosti od cilja projekta i predviđenih aktivnosti. Samo u izuzetnim okolnostima može se odobriti jedno produžavanje perioda prihvatljivosti za najviše 12 mjeseci ako partnerstvo ne može da dovrši sprovođenje projekta u predviđenom periodu.

1. potprogram

Projekti mogu trajati od 24 do 36 mjeseci.

2. potprogram

Projekti mogu trajati od 24 do 36 mjeseci.

3. potprogram

Projekti mogu trajati od 36 do 48 mjeseci.

Kome se podnosi prijava?

Evropskoj izvršnoj agenciji za obrazovanje i kulturu (EACEA).

KRITERIJUMI ZA DODJELU

Projekti se ocjenjuju na osnovu kriterijuma navedenih u nastavku:

• Relevantnost projekta (najviše 30 bodova)
• Kvalitet projektnog plana i sprovođenja (najviše 30 bodova)
• Kvalitet sporazuma o partnerstvu i saradnji (najviše 20 bodova)
• Održivost, uticaj i diseminacija očekivanih rezultata (najviše 20 bodova)

Svaka prijava može dobiti najviše 100 bodova. Da bi došli u obzir za finansiranje, prijedlozi moraju dobiti najmanje 60 bodova ukupno i najmanje polovinu maksimalnog broja bodova za svaki kriterijum za dodjelu.

KOJA SU PRAVILA FINANSIRANJA?

Za ovu aktivnost koristi se model finansiranja jednokratnim iznosom. Iznos jednokratnog doprinosa određivaće se za sva bespovratna sredstva na osnovu procijenjenog proračuna aktivnosti koju podnosilac prijave predlaže. Tijelo koje dodjeljuje bespovratna sredstva odrediće jednokratni iznos za sva bespovratna sredstva na osnovu prijedloga, rezultata ocjenjivanja, stopa finansiranja i najvećeg iznosa bespovratnih sredstava utvrđenog u pozivu za podnošenje prijedloga.

Bespovratna sredstva EU po projektu iznose:

• Za 1. potprogram – podsticanje pristupa saradnji u visokom obrazovanju od 200 000 EUR do 400 000 EUR po projektu
• Za 2. potprogram – partnerstva za transformaciju u visokom obrazovanju od 400 000 EUR do 800 000 EUR po projektu
• Za 3. potprogram – projekti strukturnih reformi od 800 000 EUR do 1 000 000 EUR po projektu

VIŠE INFORMACIJA

Za detaljnije informacije u vezi sa akcijom Izgradnja kapaciteta u oblasti visokog obrazovanja: https://erasmus-plus.ec.europa.eu/programme-guide/erasmusplus-programme-guide

[1] Zapadni Balkan (Albanija, Bosna i Hercegovina, Crna Gora, Kosovo)