Potpuno sprovođenje nephodnih mjera za zaštitu od narušavanja akademskog integriteta, kao što su plagijarizam ili akademsko nepoštenje, uvijek treba da bude u fokusu akademske zajednice, dok bi rješavanje pitanja integriteta trebalo da prevaziđe zakonodavne i institucionalne okvire, sa nastojanjem da se riješe osnovni uzroci takvog ponašanja. Ovo je bila jedna od poruka sa konferencije „Najnoviji izazovi očuvanja akademske čestitosti“ koja je održana u Herceg Novom, u okviru zajedničkog projekta Evropske unije i Savjeta Evrope „Kvalitetno obrazovanje za sve“.

Neda Ojdanić, direktorica Direktorata za tercijarno obrazovanje u Ministarstvu prosvjete Crne Gore na početku svog izlaganja je istakla da su principi akademskog integriteta fundamentalni za funkcionisanje i rad akademske zajednice i cjelokupnog akademskog okruženja.

„To je prepoznato u Strategiji razvoja visokog obrazovanja 2022-2026, koja je u završnoj fazi pripreme. Prema Strategiji, potpuna primjena potrebnih mjera za zaštitu od narušavanja akademskog integriteta treba da bude stalno u fokusu akademske zajednice“, rekla je Ojdanić. „Nacionalna politika obezbjeđivanja akademskog integriteta ne podrazumijeva samo da se prati pojava i priroda slučajeva akademskog nedoličnog ponašanja i da se preduzimaju mjere za sankcionisanje takvog ponašanja, već mora imati za cilj rješavanje osnovnih uzroka takvog ponašanja. Vodeći se principima Zakona o akademskom integritetu, Ministarstvo prosvjete će nastaviti rad na usaglašavanju sa EU politikom i dobrom evropskom praksom u ovoj oblasti“, kazala je Ojdanić.

Evgenia Jakumopulu, šefica Programske kancelarije Savjeta Evrope u Podgorici, kazala je da sprečavanje neetičkog ponašanja zahtijeva regulatorne i institucionalne reforme.

„Ove reforme su se dogodile u Crnoj Gori nedavnim usvajanjem Zakona o akademskom integritetu. Visokoškolske institucije su takođe preduzele korake u promovisanju i očuvanju akademskog integriteta. Međutim, bilo bi pogrešno misliti da se neakademsko ponašanje može riješiti ‘autokratskom formulom’ novih propisa. Zakon uvijek mora da prati promjenu stava javnosti, a ne obrnuto, tako da rješavanje pitanja integriteta treba da prevaziđe zakonodavni i institucionalni okvir“, poručila je Jakumopulu.

Vesna Atanasova, programska menadžerka u Odsjeku za obrazovanje Savjeta Evrope kazala je da su vlasti u Crnoj Gori usvojile Zakon i prepoznale akademski integritet kao jedan od najvećih izazova i za akademsku zajednicu i za društvo u procesu reforme visokog obrazovanja.

„Iz perspektive Savjeta Evrope, važno je razumjeti da je akademski integritet ključni dio slagalice kvaliteta obrazovanja – to je jasno definisano i kroz preporuke Komiteta ministara Savjeta Evrope vladama u kojima se precizira da korupcija u obrazovanju predstavlja kršenje osnovnog principa jednakih prava, te da kvalitetno obrazovanje mora biti oslobođeno korupcije. Komitet ministara je u svojoj Preporuci sugerisao da antikorupcijske mjere treba da obuhvate cijelu zajednicu u kojoj bi se korupcija smatrala neprihvatljivom u svakoj oblasti. Po tom pitanju, Komitet ministara će 13. jula usvojiti Preporuke o prevarama u obrazovanju, koje će postaviti nove standarde Savjeta Evrope u oblasti akademskog integriteta“, zaključila je Atanasova.

Dvodnevna konferencija okuplja oko 60 učesnika i učesnica iz Crne Gore, uglavnom članove i članice akademske zajednice i predstavnike/ce nadležnih državnih organa. Organizuje se u okviru zajedničkog projekta Evropske unije i Savjeta Evrope „Kvalitetno obrazovanje za sve“, kao dio programskog okvira „Horizontal Facility za Zapadni Balkan i Tursku 2019-2022“.